Hidatik kist nasıl bir hastalıktır?
Hidatik kist, tarım ve hayvancılıkla uğraşan, çevre sağlığı ve koruyucu hekimlik önlemlerinin yetersiz kaldığı tüm toplumlarda ve ülkemizde görülen önemli bir hastalıktır. Hidatik kist hastalığı ülkemizde her bölgede görülmesine rağmen en sık Doğu Anadolu Bölgesi’nde görülür.
İnsanlara hastalık nasıl bulaşır?
İnsana bulaşma sıklıkla hastalığı taşıyan köpeklerden olmaktadır. Enfekte köpeklerin anüslerinde, kıllarında ve yattığı yerlerde çok sayıda yumurta bulunur. Paraziti taşıyan sıklıkla köpek olmak üzere kedi, çakal, tilki, kurt gibi et yiyen hayvanların dışkısı ile parazitin yumurtaları etrafa saçılır. Böylece meyve ve sebze gibi yiyecekler kirlenir ve insanlar bu yumurtaları kirlenmiş çiğ tüketilen ve iyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden ve kirli içme sularından alırlar. Paraziti taşıyan sokak hayvanları sevildikten sonra ellerin iyice yıkanmaması ile de hastalık insanlara bulaşabilir.
Hastalık hangi organları etkiler?
Sindirim yoluyla alınan yumurta ince bağırsakta bağırsak duvarına oradan dolaşımla karaciğere ulaşır ve en sık yerleşim yeri burasıdır. Kan dolaşımına giren yumurtalar akciğer ve diğer organlara da yerleşebilir. Yerleştiği organda hidatik kist hastalığını oluştururlar.
Akciğer hidatik kist hastalığının belirtileri nelerdir?
Hastalığın başlarında kistin küçük olduğu dönemlerde uzun yıllar boyunca belirtisiz seyredebilir. Ancak büyüdükçe akciğer parankimi, bronş, akciğer zarı, kalp ve büyük damar gibi yapılara bası yapmasına bağlı olarak öksürük, solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Yine kist patlayarak bronşa ve akciğer zarları arasına açılabilir. Bronşa açılacak olursa ciddi öksürük olur, öksürükle birlikte ağızdan kist içeriği ve tuzlu su gelir. Hastalar öksürükle birlikte ağızlarından su ve beyaz zar şeklinde bir maddenin geldiğini ifade ederler. Aynı zamanda kist patladığı zaman ciddi alerjik reaksiyon gelişebilir. Bütünlüğü bozulan kist akciğer zarları arasına açılacak olursa akciğer yaprakları arasında hava ve sıvı birikimine bağlı hidropnömotoraks dediğimiz durum gelişir. Bu durum şok tablosu ile hastanın hayatını tehdit eden ciddi bir rahatsızlığa kadar ilerleyebileceği için acilen müdahale gerekir. Aynı şekilde akciğer zarları arasına geçen kist içeriği burada ampiyem dediğimiz bir iltihaplanmaya neden olabilir.
Akciğer hidatik kist hastalığının tedavisi nedir?
Hastalığın başlıca tedavisi kistin cerrahi olarak çıkartılmasıdır. Her ne kadar parazit ilaçlarının kullanımı söz konusu olsa da bu ilaçlar daha çok eşlik eden çeşitli hastalıklar nedeniyle ameliyat edilemeyen hastalarda ve cerrahi uygulanmış olan hastalarda tamamlayıcı tedavi olarak kullanılır. Ameliyat, cerrahi ekibin deneyimine göre açık veya kapalı olarak yapılabilir.
Akciğer hidatik kist hastalığından nasıl korunmak gerekir?
- Köpek ve kedilere mümkün olduğunca çiğ et verilmemelidir.
- Kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, içme ve kullanma suları temiz olmalıdır.
- Çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir.
- Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diğer etçil hayvanların ulaşamayacağı şekilde gömülerek bertaraf edilmelidir. Özellikle kurban bayramlarında bu hususlara daha çok dikkat edilmelidir.
- Köpekler iç parazitlere karşı düzenli olarak aşılanmalıdır.
- Köpekler gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde dışkıları alınarak poşete konulmalı, ağzı bağlandıktan sonra çöpe atılmalıdır.
- Parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere geçebilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınır. Bu nedenle, özellikle çocukların aşısız köpeklerle temasından sonra ellerini bol su ve sabunla yıkamaları sağlanmalıdır.